پارادوکس نفت و توسعه

در این تحقیق سعی بر آن است که اثر رشد درآمدهای نفتی بر ارتقای توسعه اقتصادی ایران بررسی گردد و موانع و مشکلات مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و سرانجام به ارائه راهکارها و پیشنهادات سازنده ای در جهت بهبود روند توسعه اقتصادی و ارتقای کارایی استفاده از منابع نفتی منجر گردد. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای آمار و اطلاعات، مباحث تئوریک و پیشینه ی تحقیق جمع آوری شده و سپس با در نظر گرفتن ملاحظات ادبیات تحقیق و مدنظر قراردادن شرایط اقتصاد کشور ایران، با استفاده از تکنیک های اقتصادسنجی مدل های ناهمسانی واریانس شرطی (arch) و همچنین مطالعات تجربی نوسانات و شوک های قیمتی نفت مدل سازی و محاسبه می شوند و سپس تاثیر این نوسانات و شوک ها روی فرایند توسعه (رشد اقتصادی، تورم و اشتغال) به روش اقتصادسنجی مدل های خودرگرسیون برداری (var) مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. در مجموع بر اساس بردارهای نرمالیزه شده در بلندمدت شوک های منفی تاثیر منفی بر رشد اقتصادی و شوک های مثبت تاثیر مثبت بر رشد اقتصادی دارند. همچنین هر دو نوع شوک های تاثیر مثبت بر تورم و اشتغال دارند. همچنین، بر اساس بردارهای نرمالیزه شده در بلندمدت نوسانات درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی و تورم تاثیر مثبت دارند اما این تاثیر بر رشد اقتصادی تقریبا برابر با صفر اما بر سطح عمومی قیمت ها قابل ملاحظه می باشد. باید عنایت داشت که براساس نتایج تأثیر تکانه ای یا ضربه ای شوک های نفتی؛ می توان گفت که شوک های منفی درآمدهای نفتی رشد اقتصادی و تورم را کاهش می دهند اما بر روی اشتغال تاثیر قابل ملاحظه ای ندارند. اما شوک های مثبت منجر به افزایش تورم، اشتغال و رشد اقتصادی می شود. در ضمن، براساس نتایج تأثیر تکانه ای یا ضربه ای نوسانات نفتی؛ می توان گفت در بلندمدت نوسانات درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی تاثیر منفی دارد؛ البته در حالت کلی نوسانات درآمدهای نفتی تاثیر چندانی بر رشد اقتصادی ندارد. همچنین، نوسانات درآمد نفت نقش قابل توجهی در سطح تورم کشور و کاهش اشتغال دارد.